شنیده ها از تغییر مجدد قیمت پایه فلز نقره ای در بورس کالاخبر می دهد.
عدم عرضه آلومینیوم در 40 روز اخیر در بورس کالارا می توان مهم ترین خبر در صنعت و بازار آلومینیوم به شمار آورد، زیرا بخش های بسیاری در صنایع مختلف، از این واقعیت تاثیر می پذیرند. این در حالی است که در شهریور ماه فرمول جدید قیمتی برای تعیین نرخ پایه آلومینیوم به بورس کالای ایران ابلاغ شد ولی تاثیر چندانی از این تغییر تاکتیکی در این بازار را شاهد نبودیم تا جایی که می توان این گونه گزارش داد که این فرمول قیمتی جدید به صورت واقعی و فراگیر اجرایی نشده است. این در حالی است که به مرور زمان و با عدم عرضه آلومینیوم در بورس کالاشنیده ها از توافق بر سر فرمول قیمتی جدیدی خبر می دهد که تفاوت چندانی با فرمول اولیه نداشته است.
با توجه به انتقادات گسترده از فرمول قیمت گذاری اولیه در بورس کالابا احتساب پریمیوم 250 دلاری و پس از برگزاری چندین نشست در سندیکای تولیدکنندگان آلومینیوم شاهد بودیم که فرمول قیمت گذاری آلومینیوم تغییر کرد. در فرمول جدید که با امضای مجتبی خسروتاج جانشین وزارت صنعت، معدن و تجارت در تاریخ 20 شهریورماه سال جاری به بورس کالاابلاغ شد، شاهد بودیم که هزینه پریمیوم در فرمول پیشین اصلاح و از 250 دلار، به 150 دلار در هر تن کاهش یافت.
این در حالی است که از ابتدای مهرماه تاکنون شاهد هیچ گونه عرضه آلومینیوم در بورس کالانبوده ایم که همین نکته ابهامات و حتی مشکلات بسیاری را در بازار این محصول ایجاد کرد که خود نیاز به توضیحاتی مبسوط دارد. از سوی دیگر برخی خوش بینی ها در مورد انتظار بهبود عرضه ها در روزهای آینده در کنار تغییر و تقویت شرایط فنی در شرکت ایرالکو با تکیه بر تغییراتی بنیادین در این شرکت و انبارگردانی باعث شد تا انتقادات از عدم عرضه، جای خود را به صبر و انتظار داده تا شاید وضعیت این بازار با تقویت مجدد حجم عرضه ها بهبود یابد. همین خوش بینی ها و انتظار بهبود حجم عرضه ها در کنار شنیده هایی فراوان از واردات آلومینا در حجم هایی بالاباعث شد تا انتقادات موجود در بازار، پوشش رسانه ای چندانی نداشته باشد، ولی ادامه این اوضاع در نهایت باعث شد تا قریب به 40 روز هیچ گونه عرضه آلومینیوم در بورس کالامحقق نشود؛ رخدادی که اگر در هر بازار یا کالایی محقق می شد، اعتراضات گسترده ای را موجب می شد ولی فعالان صنعت آلومینیوم باز هم در برابر این رخداد صبر کرده و این صبوری تاکنون نیز ادامه داشته است.
شنیده ها حکایت از آن دارد که فرمول قیمت گذاری مورد ابلاغ توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت چندان هم برای برخی از عرضه کنندگان جذاب نبوده و عدم عرضه ها، خود دلیلی بر این مدعاست. در هر حال هنوز اظهارنظر رسمی و قاطعی در این خصوص اعلام نشده است؛ هرچند که عدم عرضه یک کالای حیاتی و حتی استراتژیک برای صنایع پایین دستی یا حتی برای بسیاری از صنایع داخلی، خود نیاز به شفاف سازی بیشتری دارد.

فرمول سازی آلومینیومی
حقیقی، دبیر کل سندیکای آلومینیوم درخصوص تغییر فرمول قیمت گذاری آلومینیوم گفت: پس از تغییر فرمول قیمت پایه در بورس کالابه دلیل عدم همخوانی با قیمت های جهانی و کاهش هزینه پریمیوم از 250 دلار به 150 دلار با احتساب ارز آزاد، قیمت های جهانی و 5 درصد تخفیف که با مشارکت سندیکا تعیین شد، شاهد بودیم که حجم عرضه های این کالادر بورس کالابه صفر رسید؛ یعنی هیچ عرضه ای از سوی شرکت های تولیدکننده فلز آلومینیوم در بورس کالاثبت نشد. این در حالی بود که در همین زمان برخی از واسطه ها همین کالارا در بازار آزاد عرضه کردند. عدم عرضه آلومینیوم در بورس با فرمول قیمت گذاری جدید در نهایت باعث شد تا چنین مصوبه ای که منافع صنایع پایین دستی را نیز تامین می کرد، عملااجرایی نشود. به عبارت ساده تر شرکت های عرضه کننده آلومینیوم به این ابلاغیه توجه نکرده و البته باید به این نکته نیز اشاره داشت که این دستورالعمل ضمانت اجرایی لازم را نداشته است. با توجه به این موارد و در کنار اعتراضات صنایع پایین دستی به عدم عرضه در کنار ضعیف شدن روزافزون بازار آلومینیوم، در نهایت در روزهای گذشته در جلسه ای با حضور مدیران صنایع بالادستی آلومینیوم و عرضه کنندگان اصلی در بورس کالا، فرمول قیمت گذاری مجددا مورد بررسی قرار گرفت، ولی باز هم شرکت های عرضه کننده، فرمول قیمتی جدید را نپذیرفتند.
وی در ادامه افزود: در ادامه این جلسه بحث صادرات آلومینیوم به سایر کشورها مطرح شد و نماینده یکی از شرکت های عرضه کننده به صراحت اعلام کرد که قیمت های صادراتی ما به کشوری همچون هند با پریمیوم نزدیک به 50 دلار محقق می شود ولی اگر خریدار داخلی بخواهد همین کالارا خریداری کند، باید رقمی نزدیک به 5 درصد تعرفه واردات را بپردازد. با توجه به این شرایط هم اکنون قیمت داخلی برای آلومینیوم در بهترین شرایط و به کمک واردات، قیمت های جهانی در بورس فلزات لندن، 50 دلار پریمیوم و همچنین اعمال 5 درصد تعرفه واردات مورد محاسبه قرار خواهد گرفت. همین مطلب در نهایت باعث شد تا فرمول قیمتی آلومینیوم با همین رویکرد اعمال شود. دبیرکل سندیکای آلومینیوم در پایان این گفت وگو به صراحت فرمول اعمالی درخصوص قیمت آلومینیوم در بورس کالای ایران را قیمت های جهانی در بورس LME لندن با احتساب 50 دلار هزینه پریمیوم و نهایتا اعمال 5 درصد هزینه واردات دانست.
همچنین مقرر شد شرکت های ایرالکو، المهدی، هرمزال (و آلومینای جاجرم) به طور مستمر و هفتگی حداقل ٤٠٠٠ تن آلومینوم خالص در بورس کالاعرضه کنند. در نهایت باید به این نکته اشاره داشت که به صورت کلی ملاک تعیین این نرخ برای بازار آلومینیوم چیست و حتی چرا فرمول قیمت گذاری اصلاح شده آن گونه که باید و شاید اجرایی نشد.
از سوی دیگر با توجه به عدم عرضه آلومینیوم در بورس کالادر هفته ها و حتی ماه های اخیر، باید به این نکته توجه داشت که شاید شرکت های مصرف کننده فلز آلومینیوم به دلیل ضعف عرضه شمش آلومینیوم، راهی جز تمکین از خواسته های شرکت های عرضه کننده اصلی نداشته و مجبور به پذیرش این فرمول قیمتی شده اند. هرچند که موارد فوق همگی احتمال و شائبه است ولی قطعا افکار عمومی و سپس بدنه تصمیم سازی دولتی به این احتمالات در شیوه قیمت گذاری توجه بیشتری کرده و مسلما منافع حداکثری جامعه اقتصادی در ایران و مخصوصا تمامی بخش های صنعت آلومینیوم را در نظر خواهند گرفت. در ادامه باید باز هم این سوال را مطرح کرد که در کشوری همچون ایران با در اختیار داشتن ذخایر عظیم انرژی و همچنین پتانسیل تامین بخشی از مواد معدنی از داخل، اعمال نرخ تعرفه واردات در شیوه قیمت گذاری در بورس کالاچه توجیه فنی و اقتصادی داشته، آن هم در شرایطی که نیاز به افزایش حجم تولید مخصوصا در صنایع پایین دستی برای رشد صنعتی و افزایش تولید ناخالص داخلی ضرورتی غیرقابل انکار است. در صورت پذیرش و ابلاغ فرمول قیمتی جدید شاهد خواهیم بود که به قیمت کاهش هزینه پریمیوم در فرمول قیمتی، از یکسو 5درصد تخفیف پیشین از میان رفته و از سوی دیگر 5درصد دیگر نیز به قیمت ها افزوده خواهد شد. برای بررسی دقیق تر و بر پایه موارد ذکر شده، می توان از 3 فرمول کلی یاد کرد.
فرمول اول را می توان پریمیوم 250 دلار دانست که با فرض دلار 3600 تومان و قیمت آلومینیوم 1700 دلاری و 5 درصد تخفیف 6670 تومان حاصل می شود. در فرمول دوم و مورد ابلاغ توسط وزارت صمت و پریمیوم 150 دلار و اعمال 5 درصد تخفیف، 6327 تومان حاصل شده و در فرمول پایانی یعنی پریمیوم 50 دلار، ارز آزاد و اعمال 5 درصد تعرفه واردات 6615 تومان مورد محاسبه قرار می گیرد.
مرجع : روزنامه دنیای اقتصاد