طرح های عمرانی دولت و بخش مسکن در سال 96 چه مسیری را طی می کنند؟
- سال 95 در شرایطی آخرین روزهای خود را سپری می کند که نگاهی به وضعیت معاملات بازار فولاد در این روزها نشان می دهد تقاضا برای این کالاهمچون سال های گذشته در اسفند ماه نیز با تحرک روبه رو نشد و بازار رکود زده این کالاآخرین ماه سال را نیز با سکون و توقف پشت سر گذاشت. به این ترتیب امیدها به خریدهای انباری در ماه آخر سال باز هم به ناامیدی تبدیل شد تا دورنمای رونق این بازار باز مبهم باقی بماند.
در این بین اما کارشناسان با اشاره به دو موضوع معتقدند بازار فولاد از پتانسیل های رشد در سال 96 برخوردار است؛ نخستین موضوع رشد بودجه سال 96 در مقایسه با سال جاری است که نشان می دهد دولت قصد دارد در بخش عمرانی رشدی را در وضعیت کشور ایجاد کند. دولت قرار است 60 هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی را برای سال آینده تخصیص دهد که رشد 23 درصدی را نسبت به بودجه مصوب نشان می دهد
نگاهی به بودجه محقق شده عمرانی در سال جاری البته نشان می دهد در مجموع در مدت 10 ماه رقمی در حدود 30 هزار میلیارد تومان بوده که این رقم در خوشبینانه ترین حالت به 50 درصد رقم مصوب نمی رسد
بنابراین باید گفت در شرایطی که بودجه های عمرانی در سال جاری و سال های اخیر نتوانسته به صورت کامل یا با ارقام قابل قبول محقق شود رشد 26 درصدی این بودجه ها نمی تواند چندان قابل اتکا باشد. با این حال انتظار می رود در مقایسه با ارقام محقق شده سال جاری شاهد رشدی در تحرک بخش های عمرانی باشیم
این در شرایطی است که به نظر می رسد دولت تصمیم دارد دست بخش خصوصی را در اجرای طرح های عمرانی باز بگذارد و به این ترتیب دولت قصد دارد با جذب سرمایه های بخش خصوصی شرایط را برای رونق پروژه های عمرانی فراهم سازد. به علاوه دولت در سال جاری ناگزیر است از تعریف پروژه های جدید در بخش عمرانی صرفنظر کرده و پروژه های قدیمی را به مراحل پایانی نزدیک سازد. با این حال در این موضوع نیز تردیدهایی وجود دارد.
برخی کارشناسان با اشاره به برنامه هایی که دولت در سال آینده در حوزه انتخابات در پیش دارد می گویند دولت در سال 96 لااقل در نیمه اول این سال انرژی خود را بر موضوع انتخابات خواهد گذاشت و این مساله باعث می شود امیدواری زیادی به رونق در بخش های اقتصادی از جمله طرح های عمرانی دیده نشود. به گفته آنها با فرض تداوم حضور دولت فعلی برای 4 سال آینده باید گفت برنامه های عمرانی و طرح های مربوط به آن احتمالااز نیمه دوم سال کلید خواهد خورد و در صورتی که دولت جدیدی روی کار بیاید این مساله با اما و اگرهایی روبه رو می شود و باید انتظار رونق عمرانی کشور را در سال 96 نادیده گرفت چراکه معمولادولت های جدید در ابتدای فعالیت خود توجه زیادی به انتقال بودجه ها ندارند و بیشتر به دنبال تثبیت اقتصادی هستند.
بر این اساس باید گفت رونق طرح های عمرانی دولت در سال آینده به هر حال لااقل از نیمه دوم امکان پذیر خواهد بود.
در طرف مقابل اما بخش مسکن به عنوان دومین عامل موثر بر رونق بازار فولاد با پیش بینی های متفاوتی روبه رو است. یک دسته از پیش بینی ها حکایت از رونق این بخش در سال آینده دارند و در مقابل برخی نیز معتقدند با قطعیت بیشتری می توان سال 97 را به عنوان سال رونق در بازار مسکن تلقی کرد. با این حال بررسی ها نشان می دهد در سال آینده نقدینگی مناسب برای رونق بخش مسکن که در شرایط فعلی تجمیع شده و منتظر تغییرات نرخ سود سپرده های بانکی در آینده است یکی از مولفه های اثرگذار بر این بخش محسوب می شود با این حال معلوم نیست دولت در 6 ماه اول سال آینده نسبت به کاهش نرخ سود بیش از ارقام فعلی اقدام کند یا خیر.
در عین حال با توجه به نرخ تورم کشور در سال جاری که تک رقمی شده و به پایین ترین ارقام خود در چند دهه اخیر رسیده باید گفت انتظار توقف این روند کاهشی وجود دارد با این حال اگر نرخ تورم در رقم فعلی آن باقی بماند می تواند روند رشد قیمتی در بخش مسکن را تحت الشعاع خود قرار دهد. با این حال برآیند دو عامل نقدینگی و تحرکات تورم برای تعیین مسیر آتی مسکن از اهمیت بالایی برخوردار است چراکه می تواند بر درآمد و پس اندازهای خانوارها اثر بگذارد و قدرت خرید متقاضیان مسکن را تحت تاثیر خود قرار دهد. عواملی دیگر از جمله وام خرید مسکن، هزینه ساخت، مالیات املاک، قیمت سوخت، درآمدهای نفتی، نرخ سود بانکی، عرضه زمین و مسکن دولتی و... از جمله عوامل دیگر اثرگذار بر قیمت مسکن هستند که دورنمای این بازار را ترسیم می کنند. در این بین باید گفت حال اینکه آیا مسکن نیز مانند طرح های عمرانی چشم به راه روشن شدن نتایج انتخابات ریاست جمهوری در سال آینده بماند یا خیر (که به احتمال فراوان این گونه خواهد بود) می تواند مسیرهای آتی بازارهای مرتبط را از جمله فولاد و آهن مشخص کند. به نظر می رسد بازار مسکن نیز همچون طرح های عمرانی چشم به راه نیمه دوم سال آینده خواهد ماند.
در این بین دو سناریو در این زمینه نیز قابل بررسی است که سناریوی اول با احتمال تداوم حضور روحانی به عنوان رئیس جمهوری دوازدهم مطرح می شود و سناریوی دوم بر حضور دولتی جدید دلالت دارد که به عقیده کارشناسان با انتخاب مجدد دکتر روحانی پیش بینی های بهتری برای رونق بخش مسکن در سال آینده قابل طرح و بررسی است اما دولت جدید می تواند پروسه رونق این بخش را با تردیدهایی روبه رو سازد. این سناریوها نیز با همین ویژگی ها قادرند بازار فولاد را با فراز و فرودهایی روبه رو سازند اما در نهایت باید گفت این بازار در انتظار روشن شدن این دو مولفه موثر است. اما سال 95 در بازار فولاد با چه شرایطی پشت سر گذاشته شد؟ متاسفانه آنچه در سال جاری در این بازار دیده شد اگرچه در مقایسه با سال پیش از آن روندهای به مراتب قابل قبول تری را از ابعاد تقاضا، عرضه، قیمت ها و حتی بازارهای جهانی پشت سر گذاشته است اما دورخیزی را برای سال آینده از خود به نمایش نگذاشته است.
بررسی ها نشان می دهند در 11 ماه سال جاری در بورس کالای ایران میزان تقاضای محصولات فولادی در مجموع با 26 درصد رشد روبه رو شده و به بیش از 7 میلیون تن رسیده است. میزان معاملات نیز 15 درصد رشد کرده و به 6 میلیون و 400 هزار تن رسیده که رشد قیمتی حدود 37 درصد را از خود نشان داده است. این آمارها نشان می دهد کاهش 26 درصدی عرضه ها در این مدت در مقایسه با سال 94 باعث رشد قیمت در برهه های مختلف بازار شده و همین موضوع به عکس العمل متناسب تقاضاکنندگان منجر شده است.
به عبارتی باید افزایش تقاضا را به دلایلی همچون کاهش عرضه ها و جوهای قیمتی حاکم بر بازار در برهه های خاص نسبت داد. این به آن معنا است که بازار فولاد در سال جاری آمارهای قابل قبول تری را از خود بر جای گذاشته اما این آمارها بیشتر تابع تحرکات بازار بوده و بخش واقعی اقتصاد نقش پررنگی در این تحرکات نداشته است به طوری که بارها شاهد حاکمیت بازارسازی بر بازار فولاد و تعیین قیمت ها با مکانیزم های غیربازاری بوده که همه این عوامل رونق واقعی را در بازار با تردید روبه رو می کند.
منبع: ماین نیوز